ΑΙΤΙΑ, ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ
Η ακριβής αιτία που προκαλεί την δυσλεξία είναι άγνωστη, φαίνεται ότι είναι μια δυσλειτουργία του εγκεφάλου ο οποίος είναι φυσιολογικός κατά τα άλλα, πολλές φορές μάλιστα μπορεί να είναι και μεγαλοφυής. Αξίζει να σημειωθεί ότι στον παγκόσμιο κατάλογο των δυσλεκτικών συμπεριλαμβάνονται διάσημοι με μεγάλες πνευματικές ικανότητες όπως, ο Αϊνστάιν, ο Έντισον και ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν.
Τα συμπτώματα της δυσλεξίας είναι η δυσκολία στην ανάγνωση, η οποία παρατηρείται ως κοπιώδες συλλαβιστό διάβασμα με μονότονη φωνή και αγνόηση των σημείων στίξης, παραλείψεις και αντικαταστάσεις λέξεων. Ο δυσλεκτικός μπορεί να διαβάσει ''πετράζι'' αντί για ''τραπέζι'', ''μαύρος'' αντί ''σκοτεινός''. Οι δυσλεξικοί δεν κατανοούν φυσικά το κείμενο που διαβάζουν και βεβαίως δεν διαβάζουν ποτέ για ευχαρίστηση. Δυσκολία στη γραφή και ορθογραφία. Παρατηρείται ως ένα δυσανάγνωστο και αργό γράψιμο με ασυνέπεια γραφής της ίδιας λέξης στο κείμενο και μπερδεμένη ορθογραφία. Οι διαταραχές προσανατολισμού εκδηλώνονται κυρίως με δυσκολία στο να ξεχωρίσουν το αριστερό και δεξιό. Διάσπαση προσοχής, η οποία εκδηλώνεται με τη δυσκολία επανάληψης αριθμών με καθορισμένη σειρά. Προβλήματα στην κίνηση των ματιών.
Έχει παρατηρηθεί ότι ενώ οι κινήσεις των ματιών ενός φυσιολογικού αναγνώστη ακολουθούν συγκεκριμένη φορά από τα αριστερά προς τα δεξιά κι έχουν σταθερό μέγεθος και διάρκεια, του δυσλεκτικού αναγνώστη είναι ακανόνιστες, γρήγορες και τρέμουν στην προσπάθεια τους να διαβάσουν τις λέξεις. Δευτερεύοντα ψυχολογικά προβλήματα των δυσλεκτικών, τα οποία περιλαμβάνουν υπερευαισθησία, εύκολη αποθάρρυνση, χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση με αποτέλεσμα την αρνητική τοποθέτηση προς το σχολείο και τη μάθηση.
Για τη διάγνωση της δυσλεξίας, απαραίτητη είναι η ανεύρεση όλων των παραπάνω χαρακτηριστικών. Δεν αρκούν όμως μόνο αυτά, παράλληλα θα πρέπει να εξασφαλιστεί η ύπαρξη φυσιολογικής όρασης, ακοής και κινητικότητας. Η απουσία κάποιου νοσήματος που μπορεί να επηρεάζει τη μάθηση, όπως για παράδειγμα η επιληψία. Η ύπαρξη επαρκούς σχολικής εκπαίδευσης. Η ύπαρξη ευνοϊκού οικογενειακού περιβάλλοντος. Η ύπαρξη φυσιολογικής νοημοσύνης και η ικανότητα ανάγνωσης. Συνεπώς, γίνεται κατανοητό ότι η διάγνωση της δυσλεξίας δεν είναι ούτε απλή, ούτε εύκολη διαδικασία. Αντίθετα, απαιτεί εμπειρία, εξειδίκευση και μεγάλη προσοχή. Γι' αυτό θα πρέπει να γίνεται από ομάδα ειδικών που θα περιλαμβάνει ειδικευμένο παιδίατρο εκπαιδευτικό ψυχολόγο και κατά περίπτωση άλλους ειδικούς όπως νευρολόγο, οφθαλμίατρο και λογοθεραπευτή που θα εκτιμήσουν προσεκτικά τις ικανότητες και τις αδυναμίες του παιδιού πριν του βάλουν τη ταμπέλα του ''δυσλεκτικού''.